gedichten langs de geul valkenburg

10 Gulpen, brug Nieuwstraat

Diana Ozon - Ik ben een graspol

Een veld van graspollen langs twee bankjes rijgt zich aaneen tot een klein weilandje. Je hebt er zicht op de keien in de beek. Honden mogen er niet komen, alleen wandelaars om even te rusten, te lezen en te mijmeren. Het water wordt hier gedwongen te stromen binnen vaste kades, terwijl het graag anders zou willen. Kun je de loop van een rivier veranderen? Kun je een graspol dwingen in een bepaalde richting te groeien?

g51w

Ook de Gulp ontspringt in België, bij Henri Chapelle. Het is een snelstromend riviertje geschikt voor het kweken van forellen. De rivier is ongeveer 22 km. lang. In Gulpen stroomt de Gulp in de Geul.

11 Gulpen, hoek Dorpsplein-Looierstraat

Simon Vinkenoog - Voorwoord

Het water ruist, valt naar beneden en probeert het verkeer te overstemmen. Toeristen genieten op het terras aan de overkant. Boter bij de vis en krenten in de pap. Er is er maar één die het woord neemt. De puntjes op de i zet. En dat is Simon zelf. Je moet er oog voor hebben voor dit gedicht. En geduld. Een slotwoord zal nooit meer komen.

o 14aw

Gulpen, één van de oudste nederzettingen in Zuid-Limburg, is ontstaan op een strategisch belangrijk punt: het kruispunt van de Romeinse heerwegen Maastricht – Aken en Luik – Heerlen. De Looierstraat dankt zijn naam aan de leerlooiers, die gebruikt maakten van het water van de Gulp.

Aan de Dorpsstraat, naast het oude gemeentehuis op nr. 18, zijn aan een binnenhof nog resten te vinden (o.a. boogramen) van het gebouw van het vroegere kantongerecht; van 1661 tot 1934 had Gulpen een eigen rechtbank.

Even verderop aan de Dorpsstraat ligt het Joods monument van Appie Drielsma, die als kind in Gulpen ondergedoken heeft gezeten. Het monument symboliseert een onderbroken levenslijn in een strak ritme. Op de middelste kolom onder een Davidster staat een Hebreeuwse tekst, vertaald: Hou zoveel van je naaste als van jezelf. Ik ben de eeuwige.

Op het kerkhof staat nog de oude kerktoren, daterend uit de 11de-13de eeuw. De toren hoorde bij de oude St. Petruskerk, die in 1924 werd afgebroken. De muren, die een dikte van 1,5 m. hebben, wijzen er op dat dit een weerbare toren was.

11a Gulpen, bij parkeerplaats Sophianum, Landsraderweg 3

Simone Jennissen: Woordenstroom

Deze zuil staat buiten de eigenlijke gedichtenroute langs de Geul, maar wel dicht bij de Gulp. Een prachtige kant van Gulpen, de moeite waard om even die kant op te lopen. Het gedicht op deze zuil wisselt om de paar jaar, en wordt geschreven door een leerling van het Sophianum.

 

12 Weg Gulpen-Wijlre

Toon Tellegen - Ik spring tenauwernood opzij

Auto’s razen achter je voorbij. Motoren trekken knetterend op in de bocht. Wandelaars lopen even verloren hier. Ik spring ternauwernood opzij voor een racende fietser. Pas dan heb ik het rijk voor mij alleen en hoor ik het zoemen van de insecten. Zie ik torren en mieren kruipen over de harde grond, tussen takjes en kleine steentjes. En warempel, daar vliegt een vlinder met tere, kleurige vleugels.

o 04w

De heuvel die u rechts ziet op deze plek (eigenlijk een uitloper van de Dolsberg) is een motte ( de grootste van Nederland): een kunstmatige heuvel waarop een fortificatie werd gebouwd. Deze is bovendien speciaal: de heuvel is eigenlijk een uitloper van de Dolsberg, maar door het afgraven van een deel ervan werd er een vrijliggende motte gecreëerd. In de Middeleeuwen lag hierop het verdwenen kasteel Burggraaf, op de strategische plaats waar Gulp en Geul bij elkaar komen.

13 Wijlre, brug over de Geul

Miriam Van hee - De zin van wandelen

De gracht van het kasteel met zijn violetblauwe bloemen scheidt hier de wandelaar van het Hedge House en zijn verborgen schatten. Soms hoef je niet ver te zoeken. Zie je zo maar om je heen kleuren in alle schakeringen, naargelang het jaargetijde. De lisdodden verdwijnen in het kroos. In de verte fluit een zwartkopje het hoogste lied.

l 13 bw

Kasteel Wijlre dateert uit de 17de eeuw. Het vormt een boeiend contrast met het in de tuin gebouwde Hedge House (ontworpen door Wiel Arets), van 21ste-eeuws beton, staal en glas, waarin de eigenaren van kasteel Wijlre hun collectie moderne kunst hebben ondergebracht, maar dat ook ruimte biedt aan een oranjerie en een kippenhok.